Economic effects of horizontal merger remedies

Abstract

Ο στόχος αυτής της έρευνας ήταν να εξετάσει τις οικονομικές επιπτώσεις των διορθωτικών μέτρων ή δεσμεύσεων, που επιβάλλονται από τις Αρχές Ανταγωνισμού (ΑΑ) σε περιπτώσεις συγχωνεύσεων, ιδίως σε μέτρα για οριζόντιες συγχωνεύσεις. Η μεθοδολογία της έρευνας ήταν μια λεπτομερής ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, η οποία εξέτασε μια ευρεία γκάμα πηγών: θεωρητικά και εμπειρικά ακαδημαϊκά άρθρα, βιβλία, επίσημες αναφορές θεσμικών οργανισμών και ακαδημαϊκά σημειώματα διαλέξεων. Τέλος, χρησιμοποιήθηκαν επίσημα δημοσιευμένα δεδομένα από δημόσιες αρχές και δικαιοδοσίες σε περιπτώσεις συγχωνεύσεων για τα εμπειρικά μέρη της μελέτης. Κάθε ενότητα της διατριβής ανέλυσε συγκεκριμένες πτυχές των διορθωτικών μέτρων για οριζόντιες συγχωνεύσεις. Οι ενότητες ήταν δομημένες ώστε να εξετάσουν προοδευτικά το θέμα, ξεκινώντας από τις οικονομικές επιπτώσεις των οριζόντιων συγχωνεύσεων. Η έρευνα ξεκίνησε με μια γενική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας της Βιομηχανικής Οργάνωσης (ΒΟ), ακολουθούμενη από μια πιο βαθιά ανάλυση των πιο γνωστών οικονομικών θεωρητικών μοντέλων που αφορούν τις επιπτώσεις των οριζόντιων συγχωνεύσεων. Στη συνέχεια ακολούθησε ανασκόπηση των τύπων δεσμεύσεων που εφαρμόζονται σε όλους τους τύπους συγχωνεύσεων, με έμφαση στην ανασκόπηση της επιστημονικής βιβλιογραφίας αυτών που εφαρμόζονται σε συγχωνεύσεις με οριζόντια διάσταση, συμβάλλοντας σε μια βαθύτερη κατανόηση του θέματος. Αυτό προηγήθηκε από μια παρουσίαση του νομικού πλαισίου μέσα στο οποίο εφαρμόζονται τα μέτρα, κυρίως στην ΕΕ και την Ελλάδα. Η διατριβή ολοκληρώθηκε με μια παρουσίαση της εφαρμογής του ελέγχου συγχωνεύσεων και των διορθωτικών μέτρων που εφαρμόστηκαν την τελευταία δεκαετία από την Ελληνική Αρχή Ανταγωνισμού. Η ανασκόπηση της επιστημονικής βιβλιογραφίας αποκαλύπτει μια σειρά από απόψεις για τα μέτρα στις οριζόντιες συγχωνεύσεις. Ορισμένες μελέτες εκφράζουν σκεπτικισμό, επισημαίνοντας προβλήματα όπως η αποτροπή εισόδου στην αγορά (Cabral, 2003) και προκλήσεις στην αποτροπή μελλοντικών αντι-ανταγωνιστικών κυμάτων συγχωνεύσεων (Seldeslachts et al., 2009). Επίσης, αναδεικνύουν τις δυσκολίες στην εφαρμογή διορθωτικών μέτρων λόγω των κινήτρων των συγχωνευμένων μερών να μειώσουν την αξία τους (Osinski & Sandford, 2020). Στις οριζόντιες συγχωνεύσεις, οι αρχές ανταγωνισμού (ΑΑ) μερικές φορές δημιουργούν συνθήκες αγοράς που ευνοούν την καρτέλ (Davies & Olczak, 2010). Ωστόσο, μια μικρότερη ομάδα της βιβλιογραφίας αξιολογεί τα διορθωτικά μέτρα θετικά, θεωρώντας τα εργαλεία για τις ΑΑ να αντιμετωπίσουν τις τρέχουσες επιπτώσεις των συγχωνεύσεων χωρίς να προβλέπουν τις μελλοντικές δυναμικές (Vasconcelos, 2010), και μια εμπειρική μελέτη από τους Friberg και Romahn (2015) υποδεικνύει ότι τα μέτρα που στοχεύουν σε μικρότερους παίκτες μπορεί να βελτιώσουν την ευημερία. Η πλειονότητα της έρευνας τονίζει την ανάγκη για μια λεπτομερή αξιολόγηση των συνθηκών της αγοράς και των συγκεκριμένων περιπτώσεων συγχωνεύσεων για να καθοριστεί αν τα μέτρα ή η απόφαση να αποτραπεί η συγχώνευση είναι η καλύτερη προσέγγιση. Θέματα όπως η δύναμη των αγοραστών (Loertscher & Marx, 2019) και οι κάθετες αλληλεξαρτήσεις (Wang et al., 2022) περιπλέκουν την εφαρμογή μέτρων, και η λήψη αποφάσεων από τις ΑΑ έχει περιστασιακά αποδειχτεί ελαττωματική (Duso et al., 2011). Η αποτελεσματικότητα των μέτρων εξαρτάται επίσης από τον χρόνο εφαρμογής τους, με την Φάση Ι να είναι πιο αποτελεσματική από την Φάση ΙΙ στο νομικό πλαίσιο της ΕΕ. Τα μέτρα θα πρέπει να συμπληρώνουν και όχι να αντικαθιστούν τα οφέλη από τις συγχωνεύσεις (Noche & Rhodes, 2024). Ενώ κάποιοι υποστηρίζουν ότι τα μέτρα και οι αποδοτικότητες είναι εναλλακτικές (Cosnita, Langlais & Tropeano, 2011), θεωρείται πιο ωφέλιμο να επικεντρωθεί κανείς στα οφέλη αποτελεσματικότητας. Επιπλέον, οι αρχές ανταγωνισμού συχνά εγκρίνουν συγχωνεύσεις με ανεπαρκή μέτρα, καθώς αντιμετωπίζουν πρακτικά ζητήματα, όπως περιορισμένους πόρους και χρόνο. Ιδιαίτερα όταν υπάρχει έλλειψη επαρκών πληροφοριών, σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι κρίσιμο να ισορροπηθεί το κόστος συλλογής πληροφοριών με την αφαίρεση των μέτρων από τις διαθέσιμες επιλογές (Kalt & Wey, 2021). Παρόλα αυτά, όλες οι προηγούμενες μελέτες θεωρούν τα δομικά μέτρα, με τη μορφή εκποιήσεων, ως τον τρόπο να αντιμετωπιστούν οι αντι-ανταγωνιστικές επιπτώσεις που προκύπτουν από μια οριζόντια συγχώνευση, συμφωνώντας με τις κατευθυντήριες γραμμές των επίσημων αρχών. Ωστόσο, η μελέτη για την εφαρμογή των μέτρων συγχωνεύσεων από την ΕΑΑ τα τελευταία δέκα χρόνια ανέδειξε διαφορετικά αποτελέσματα. Παρατηρήθηκε η σημαντική χρήση συμπεριφορικών μέτρων, ακόμη και σε οριζόντιες συγχωνεύσεις, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ΕΑΑ προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες για τον ανταγωνισμό που προκύπτουν από τη συγχώνευση χωρίς να τροποποιήσει τη δομή της υπάρχουσας αγοράς. Παραμένει να προσδιοριστεί αν αυτή είναι η σταθερή προσέγγιση της ΕΑΑ ιστορικά και αν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας οδήγησαν την ΕΑΑ να αποφεύγει την εφαρμογή μιας εκτεταμένης δομικής πολιτικής μέτρων. Επομένως, η ανάλυση του μεγέθους και του εύρους των συγχωνεύσεων στο πλαίσιο των τομέων της ελληνικής οικονομίας θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αυτοί οι παράγοντες επηρέασαν τις αποφάσεις της ΕΑΑ. Μια συγκριτική ανάλυση με άλλες ΑΑ σχετικά με την επιβολή συγχωνεύσεων και μέτρων θα ήταν επίσης χρήσιμη για την κατανόηση του θέματος σε βάθος. Ωστόσο, αυτό ξεφεύγει από το πλαίσιο της παρούσας έρευνας, αλλά θέτει τα θεμέλια για μελλοντική έρευνα σχετικά με την πιθανή αποτελεσματικότητα των συμπεριφορικών μέτρων στις οριζόντιες συγχωνεύσεις. Δεδομένων των ευρημάτων από την εμπειρική έρευνα, των κατευθυντηρίων γραμμών της FTC (Kwoka et al., 2012), και των δημόσιων δηλώσεων των εκπροσώπων της ΕΕ υπέρ των συμπεριφορικών μέτρων για οριζόντιες συγχωνεύσεις, παραμένει να φανεί αν η επιστημονική βιβλιογραφία ακολουθήσει αυτή την τάση.

The objective of this research was to examine the economic effects of remedies imposed by CAs in merger cases, particularly on remedies for horizontal mergers. The research methodology was a detailed literature review, which examined a wide range of sources: theoretical and empirical academic papers, books, formal institutional reports, and academic lecture notes. Finally, officially published data from public authorities and jurisdictions in merger cases were also utilized for the empirical parts of the study. Each unit of the thesis analyzed specific aspects of horizontal merger remedies. The units were structured to progressively explore the subject, starting with the economic effects of horizontal mergers. The research began with a general review of the IO literature, followed by a more in-depth analysis of the most well-known economic theory models concerning the effects of horizontal mergers. It followed a review of the remedy types applied in all merger types, focusing on the review of the scientific literature of those applied in mergers with a horizontal dimension, contributing to a deeper understanding of the subject. It was preceded by a presentation of the legal framework within which the remedies are implemented, primarily in the EU and Greece. The thesis concluded with a presentation on the enforcement of merger control and the remedial measures implemented over the past decade by the Greek competition authority. The reviewed scientific literature reveals a range of perspectives on horizontal merger remedies. Some studies express skepticism, highlighting issues like deterrence of market entry (Cabral, 2003) and challenges in preventing future anticompetitive merger waves (Seldeslachts et al., 2009). They also highlight difficulties in remedy implementation due to merging parties' incentives to reduce their value (Osinski & Sandford, 2020). In horizontal mergers, competition authorities (CAs) sometimes create market conditions conducive to collusion when selecting buyers (Davies & Olczak, 2010). However, a smaller body of literature evaluates remedies positively, viewing them as tools for CAs to address the current effects of mergers without predicting future dynamics (Vasconcelos, 2010), and an empirical study by Friberg and Romahn (2015) suggests that remedies targeting smaller players may improve welfare. Most research emphasizes the need for a thorough evaluation of market conditions and specific merger cases to determine whether remedies or blocking the merger is the best approach. Issues such as buyer power (Loertscher & Marx, 2019) and vertical interdependencies (Wang et al., 2022) complicate remedy implementation, and the CAs' decision-making has occasionally been flawed (Duso et al., 2011). The effectiveness of remedies also depends on their timing, with Phase I being more effective than Phase II in the EU legal framework. Remedies should complement, not replace, efficiency gains from mergers (Noche & Rhodes, 2024). While some argue that remedies and efficiencies are alternatives (Cosnita, Langlais & Tropeano, 2011), it is deemed more beneficial to focus on efficiency gains. Additionally, competition authorities often clear mergers with insufficient remedies because they confront practical issues, such as limited resources and time. Especially when there is a lack of sufficient information, in such cases, balancing the costs of gathering information versus removing remedies from the available options is crucial (Kalt & Wey, 2021). Nevertheless, all former studies viewed structural remedies, in the form of divestitures, as the way to address the anticompetitive effects resulting from a horizontal merger, aligning their views with the relevant jurisdiction and the official authorities' guidelines on the matter. However, the study on HCC merger remedies enforcement in the last decade yielded different findings. It has been observed a prominent use of behavioral remedies, even in horizontal mergers, which implies that the HCC is trying to address competition concerns arising from the merger without modifying the existing market structure. It remains to be determined whether this has consistently been the HCC's approach historically and whether specific characteristics of the Greek economy have led the HCC to refrain from implementing an extensive structural remedial policy. Thus, analyzing the size and scope of the mergers within the context of Greek economy sectors would help paint a clearer picture of how these factors influenced HCC's decisions. A comparative analysis with other CA's merger and remedy enforcement would also be useful to understand the matter more deeply. However, this falls outside the scope of the present research but sets the foundations for future research about the potential effectiveness of behavioral remedies in horizontal mergers. Given the findings from empirical research, the turn of FTC guidelines (Kwoka et al., 2012), and the public declarations of the EC representatives in favor of behavioral remedies on horizontal mergers, it is left to see whether the scientific literature follows the trend.