Macroprudential tools to address climate-related risks

Abstract

Macroprudential policy plays a vital role in addressing the systemic nature of climate-related risks. Unlike traditional risks, they are marked by uncertainty, irreversibility, complexity, and non-linearity, materially affecting banks’ balance sheets through both transition and physical channels. Concentration risk ‒ stemming from clustered exposures in carbon-intensive sectors and geographically vulnerable regions ‒ further heightens systemic vulnerabilities. While microprudential supervision remains necessary, it cannot fully capture second-round effects, contagion dynamics, and cross-sectoral spillovers. A macroprudential perspective ‒ forward-looking, preventive, and system-wide ‒ offers a more effective framework. Flexible and scalable tools such as systemic risk buffers, concentration limits, and borrower-based measures can enhance resilience and mitigate systemic risks, complementing the broader policy mix required for an orderly transition. Since macroprudential policy measures operate with a lag, early activation is essential.

Η μακροπροληπτική πολιτική διαδραματίζει καίριο ρόλο στην αντιμετώπιση του συστημικού χαρακτήρα των κλιματικών κινδύνων. Σε αντίθεση με τους "παραδοσιακούς" κινδύνους, οι κλιματικοί κίνδυνοι χαρακτηρίζονται από αβεβαιότητα, πολυπλοκότητα, ενώ τυχόν επέλευσή τους δεν είναι αναστρέψιμη ούτε γραμμική. Οι κλιματικοί κίνδυνοι επηρεάζουν σημαντικά τους ισολογισμούς των τραπεζών, τόσο μέσω των κινδύνων μετάβασης όσο και μέσω των φυσικών κινδύνων. Ο κίνδυνος συγκέντρωσης – ο οποίος απορρέει από ανοίγματα συγκεντρωμένα σε ενεργοβόρους τομείς ή σε ευάλωτες γεωγραφικές περιοχές – επιτείνει περαιτέρω τις συστημικές ευπάθειες. Παρότι η μικροπροληπτική εποπτεία παραμένει αναγκαία, δεν δύναται να αποτυπώσει πλήρως τις δευτερογενείς επιδράσεις, τη δυναμική διάδοσης εντός του χρηματοπιστωτικού συστήματος και τις διατομεακές επιπτώσεις. Αντιθέτως, η μακροπροληπτική πολιτική, με την προληπτική και μελλοντοστραφή της προσέγγιση, η οποία αποσκοπεί στη διασφάλιση της σταθερότητας του συστήματος στο σύνολό του, παρέχει ένα πιο αποτελεσματικό πλαίσιο αντιμετώπισης. Ευέλικτα και κλιμακούμενα εργαλεία, όπως π.χ. αποθέματα ασφαλείας συστημικού κινδύνου, όρια συγκέντρωσης και μέτρα που εφαρμόζονται σε επίπεδο δανειολήπτη, μπορούν να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και να μετριάσουν τους συστημικούς κινδύνους, συμπληρώνοντας την ευρύτερη δέσμη πολιτικών που απαιτούνται για την ομαλή μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία. Δεδομένης της χρονικής υστέρησης με την οποία τα μέτρα μακροπροληπτικής πολιτικής παράγουν αποτελέσματα, καθίσταται επιβεβλημένη η έγκαιρη ενεργοποίησή τους.