Η ασυμβατότητα της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας με το ενωσιακό δίκαιο ως ευκαιρία αναμόρφωσης της ενεργειακής συνεργασίας Ε.Ε. και τρίτων χωρών

Abstract

Θεματικό πυρήνα της παρούσας εργασίας αποτελεί η ανάδειξη όλων των στοιχείων τα οποία παρίστανται αναγκαία προκειμένου η Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο ως αυτή καθεαυτήν φορέας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων σε διεθνές επίπεδο, όσο και ως συνισταμένη πολιτικής έκφρασης των επιμέρους εθνικών στοχεύσεων και ιδιαιτεροτήτων εκάστου των κρατών-μελών της, να διασφαλίζει αποτελεσματικά τα συμφέροντά της στον τομέα της διεθνούς “ενεργειακής συνεργασίας”. Τέτοια συμφέροντα σχετίζονται πρωτίστως, αφενός με τη δημιουργία ελκυστικών οικονομικών και εμπορικών συνθηκών για τους επιχειρηματίες-επενδυτές στον διεθνοποιημένο κλάδο της ενέργειας, στη βάση ασφάλειας δικαίου και υψηλού βαθμού προβλεψιμότητας του ενεργειακού κανονιστικού πλαισίου σε ενωσιακό επίπεδο, αφετέρου με την εξυπηρέτηση των ζωτικής σημασίας περιβαλλοντικών δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η ίδια η Ένωση αλλά και τα κράτη-μέλη της απέναντι στη διεθνή κοινότητα. Προκειμένου ωστόσο να αποφευχθεί μία αδιέξοδη και υπέρμετρα αφηρημένη προσπάθεια απάντησης του παραπάνω ερωτήματος, αξιοποιήθηκε ένα πρίσμα σταθερό και με απολήξεις στη διεθνή διαιτητική πρακτική και ενωσιακή νομολογία, η Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας. Η μελέτη της εν λόγω διεθνούς συνθήκης, προσφέρει στον αναγνώστη την ευκαιρία να αντιληφθεί τις διάφορες από τις κρισιμότερες πτυχές της προβληματικής, όπως η σχέση ενωσιακού και διεθνούς δικαίου, αλλά και η ανάγκη κατοχύρωσης του δικαιώματος των κρατών να επεμβαίνουν κανονιστικά σε τομείς της εθνικής όσο και της ενωσιακής δημόσιας τάξης.

The thematic core of this paper is the highlighting of all the elements that appear necessary in order for the European Union, both as a body of rights and obligations at the international level, and as a component of the political expression of the individual national goals and specificities of each of its member states, to effectively safeguard its interests in the field of international “energy cooperation”. Such interests are primarily related, on the one hand, to the creation of attractive economic and commercial conditions for entrepreneurs-investors in the internationalized energy sector, on the basis of legal certainty and a high degree of predictability of the energy regulatory framework at the EU level, and on the other hand, to the servicing of the vital environmental commitments that the Union itself and its member states have undertaken towards the international community. However, in order to avoid a dead-end and excessively abstract attempt to answer the above question, a stable and well-established prism in international arbitration practice and EU case law was utilized, the Energy Charter Treaty. The study of this international treaty offers the reader the opportunity to understand the various most critical aspects of the problem, such as the relationship between EU and international law, but also the need to secure the right of states to intervene regulatorily in areas of national and EU public order.