Κατασκευή και εξομάλυνση πινάκων επιβίωσης δημογραφικού και ασφαλίσιμου πληθυσμού

Abstract

Ένα από τα σημαντικοτέρα αντικείμενα τόσο της Δημογραφικής Ανάλυσης όσο και της Αναλογιστικής Επιστήμης είναι η κατασκευή πινάκων επιβίωσης. Η φυσιογνωμία της θνησιμότητας ενός πληθυσμού αποτυπώνεται αναλυτικά στη δέσμη των συναρτήσεων του πίνακα επιβίωσης. Η ποιότητα αυτών των πινάκων εξαρτάται από τα απογραφικά και ληξιαρχικά δεδομένα ταξινομημένα κατά ηλικία και φύλο.Τα δεδομένα αυτά, πρωτίστως, πρέπει να υποστούν ελέγχους φερεγγυότητας ώστε να εξασφαλιστεί η αξιοπιστία του χρησιμοποιημένου στατιστικού υλικού. Εκτός από τους πίνακες επιβίωσης ή θνησιμότητας, όπως τους αποκαλούμε αλλιώς, μπορούμε να κατασκευάσουμε και ασφαλιστικούς πίνακες θνησιμότητας οι οποίοι καταρτίζονται με βάση τα στατιστικά στοιχεία που αναφέρονται σε μια ασφαλισμένη ομάδα.Και οι δυο παραπάνω τύποι πινάκων, εξετάζουν τη μείωση του παρατηρημένου πληθυσμού λόγω της θνησιμότητας. Υπάρχουν όμως πίνακες, οι οποίοι εξετάζουν περισσότερα αίτια εξόδου εκτός του θανάτου, οι λεγόμενοι πίνακες πολλαπλών κινδύνων. Η παρούσα εργασία ασχολείται με την κατασκευή των πινάκων επιβίωσης.Για να επιτευχθεί αυτό, απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο υπολογισμός των αρχικών εκτιμήσεων των ποσοστών θνησιμότητας ή της έντασης θνησιμότητας από τα πρωτογενή δεδομένα. Επειδή οι αρχικές εκτιμήσεις υποβάλλονται σε δειγματικά λάθη ακολουθείται η διαδικασία της εξομάλυνσης, η οποία είναι αναγκαία για να απαλειφθούν τα τυχαία στατιστικά λάθη και να πάρουμε ομαλότερες εκτιμήσεις.Η διαδικασία αναθεώρησης των αρχικών εκτιμήσεων επιτυγχάνεται με τη χρήση τεχνικών μεθόδων εξομάλυνσης όπου και θα παρουσιαστούν σε αυτή την εργασία. Οι τεχνικές μέθοδοι εξομάλυνσης χωρίζονται σε δυο κατηγορίες,VIIτις παραμετρικές και τις μη παραμετρικές μεθόδους. Για κάθε μια από αυτές που αναφέρονται παρουσιάζεται η βασική ιδέα και η μεθοδολογία κατά την εφαρμογή της.Στη συνέχεια, κατασκευάζεται ένας πίνακας επιβίωσης δημογραφικού πληθυσμού σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της Eurostat που αφορούν το έτος 2010 για την Ελλάδα. Βάσει αυτών των δεδομένων ανά ηλικιακή κατανομή και φύλο, εφαρμόζεται κατάλληλη μέθοδος εξομάλυνσης, κατασκευάζοντας εκ νέου έναν εξομαλυμένο πίνακα επιβίωσης.Λόγω της χρησιμότητας των πινάκων επιβίωσης για βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες προβλέψεις, γίνεται αναφορά στις πληθυσμιακές προβολές. Οι πληθυσμιακές προβολές είναι απαραίτητες τόσο για τις πληθυσμιακές αναλύσεις όσο και για τους οικονομικούς και κοινωνικούς σχεδιασμούς. Τέλος, η παρούσα μελέτη στοχεύει στη δυναμική προσέγγιση της κατασκευής και εξομάλυνσης των πινάκων θνησιμότητας. Η μεθοδολογία της μπορεί να φανεί χρήσιμη στην εφαρμογή δημογραφικών υποθέσεων και σε περαιτέρω έρευνα στην αναλογιστική επιστήμη.

Διπλωματική εργασία - Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. ΜΠΣ, Τμήμα Στατιστικής (part-time)

Περιλαμβάνει περίληψη στα Αγγλικά